a b c B u r k i n a

Pʋg-taab a yiib solemde

Mam kʋʋ naafo...

Rao a ye n da tar a paga.

Daar a ye, a raame n dɩk pag a to n paase.
Pagb a yiib soabã kõomã yɩɩ zakã neb sũnoogo,
n naag n noom ne pipi pagã.

Beoog fãa, wĩndgã pʋkdame la a kẽedẽ,
laafɩ rɩta a naam zakã pʋgẽ.

Pʋg-yao wã n da yaa zakã soab rʋmde,
la zakã soab me ra nong-a lame.
Pʋg-yao wã wa n dɩka pʋg n dog bi-ribla.
Rẽ yɩ a sɩdã sũnoogo,
n kɩt tɩ b nonglmã paasd beoog fãa.

A sẽn mi ned deegr la a sakd tʋʋm yĩnga,
pʋg-yao wã da yaa zakã fãa sũnoogo,
sakã fãa meng sũnoogo.

A da yaa pag sẽn nong laado, n pa zoet tʋʋmde,
n mi neb waoogre. La sũkĩirã ra tara paasg bal
beoog fãa pʋg-kẽemã nengẽ. La daar a ye
a ninga a yamẽ t’a na n yãk a pʋg-to wã yõore.
La a na n maana a wãna ? A tagsame n yɩlme
 a sẽn na n maann kʋ a to wã
sẽn sãamd a sũnoogã t’a a tara sɩdã nonglmã.
A sẽn pa yã bũmbu, a basame
N na n tags n paase. Yɩbeoog a ye, b sɩdã
reng-b-la weoogã n yet tɩ b yõdg n watẽ
Wĩndg rɩɩb sã wa sa.

Woto la pagb a yiibã sẽn sa b yir tʋʋmã,
rɩk sor n babsd b sɩdã weoogẽ wã.
N na n tɩ kõ-a rɩɩbã. Sorã zugu,
sawadgã limsa zĩigã sɩnga tosbo.
B kell n dɩka sorã, la saagã sɩnga niibu.
B sẽn pa tar bũmb n na n pil n dɩk sorã,
pʋg-kẽemã  yeelame t’a wã wa tɩ b
tɩ soond tɩ koɛɛng yokẽ ne bi-pɛɛlgã. Bilfu,
kasmã yeelame tɩ pʋg-yao wã yals t’a yi
n ges saagã sã n yoogame bɩ a wa togs-a.

A sẽn yi wã, a ninga yɩɩlle n yeel tɩ-koɛɛngã
t’a lebg n munumdi ; tɩ tɩ-koɛɛngã reeg noor
n munumd n pag pʋg-yao wã ne a biigã.

Pʋg-kẽemã sẽn ta weoogẽ , a sɩdã sok-a-la
a pʋg-to wã sẽn beẽ. La a leoka a sɩdã t’a zɩ ye.
Bal a rʋmdã renga yẽ weoogẽ wã.

Sɩdã sũurã yikame t’a lebg tẽngã pʋgẽ
n wil nebã fãa, zakã ne sakã rãmb fãa
a pʋg-yao wã menengã. Zĩig pʋgẽ, tẽngã neb fãa
yiime n na n gẽes pʋg-yao wã.

Rasmã ne yʋndã looga zaalem, b yãt ned ye.

Nebã lebg n dɩka b tʋʋmã ne sũ-sãanga.
La daar a ye, pʋg-kẽemã sẽn wa debd pʋʋgẽ wã
n na n tɩ kõ a sɩdã rɩɩbo, a yalsa zĩigẽ wã,
tɩ-koɛɛngã tẽngr n sɩng yɩɩlgo. Tãoos a ye
sẽn pa yɩɩg n yã-a, a solsame n kolg-a
na n gũus-a la a kelg a yɩɩllã.

A wʋma pagã sẽn yɩɩnde :

« Ne f gãag wɛ m sɩd rʋmde,
m loogdame n na n tɩ kɩs m sɩdã rɩɩbo,
m miime tɩ komã tara foo ne f biigã fãa,
la m na n maana wãna ?
Noor ka be tɩ m na n kẽ
n kõ-f rɩɩb ye.
Paga, m kũmd-f lame !
Wẽnd bal na yõdg n ges f yelle.
Wẽnd na taas tɩ m loogame ».

A sẽn yɩɩl woto n sa, a tʋka a peoogã n dɩk sore.
Tãoosã pa yãas tɩ maag ye, a kẽngame
n tɩ wilg pagã sɩd a sẽn yã wã. Daar-n-kãng tɛkã
b tara gũusg ne-a. T’a sɩdã le sok-a :

« F pʋg-to wã bee yɛ ? »
N yeel-a t’a na n kʋ-a lame a sã n pa togs sɩda.

Rabeem yõk-a lame, ta baas n togse.
Yagsã naag n yãag-a lame
tɩ b kẽng tɩ-koɛɛngã tẽngre.

A sɩnga yɩɩlg n yetẽ :

« Tɩɩga, pak f menga,
m bõosd-f lame, pak f menga,
m deega m kongr buudã fãa,
la f pak f menga,
tɩ m kõn le paas beoog abada,
maan sugr la f pak f menga. »

La pagã paa tɩɩgã yaanga,
n leok t’a koɛɛgã rigda :

« Zoe-y m nimbãanega. M baoodame n yã wĩndgã.
Fãag-y-ma, maam ne m biigã..
Kom la ko-yũud n tar-do. Wa-y n sõng-y-do. »

Zĩig pʋgẽ, tɩɩgã pakame tɩ pagã ne biigã yi ne komã.
Yaoorã da rɩɩ pagã kɩgbã. Nebã pa yãas n tags ye,
b rɩka sagbã laas a yiibã sẽn  da be wamẽ wã
n ledg pagã kɩgbã.
Daar-n-kãng tɛka, pʋg-bilã leba a zĩigẽ.

Yaa rẽ yĩng la pag kɩgbã sẽn bedem n yɩɩd rao wã.

Samogemb solemde
A Tɩrɛɛs Kalãnzibo.

Retour à la liste des contes

Retour aux Amis de la terre

Retour à Le Burkina de A à Z