a b c B u r k i n a

Sinamusomanw


N ye misi faga...

Muso kelen tun be cɛɛ dɔ fɛ.

Loon dɔ la, a ye filanan tako ŋaniya. Muso filanan nako diyara luu kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ ye. A diyara muso fɔlɔ fana ye.

Nisɔndiya ni hɛɛrɛ tun be luu nin kɔnɔ loon o loon.

Muso filanan nana kɛ baaramuso ye. A ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo. O diyara cɛman ye hali. Nisɔndiyara tora ka bonya luu kɔnɔ.

Muso filanan nin ka mɔgɔ bonya kosɔn, ani a ka baara n’a ka timinadiya fɛ, a koo diyara luu kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ ye, hali ciin mɔgɔw ni dugu mɔgɔw ye.

Muso nisɔn tun ka di, a timina ka di, a be mɔgɔ bonya. A sinamuso, muso fɔlɔ tora k’a ɲagoya. Loon o loon, dɔ tora ka fara o juguya nin kan. Loon dɔ la,
a y’a ŋaniya ko ale ben’a sinamuso faga. Nga cogo di ? A tora k’o cogo ɲini. Sabu, ale fɛ, a sinamuso kosɔn ale ka hɛɛrɛ banna.
Loon dɔ la, u cɛɛ y’a fɔ u ye ko ale bena bila u ɲa, ko ni dumuni mɔna,
k’u ka na ale kɔ.

Tobili mɔna tuma min na, muso fila nunu ye dumuni ɲun k’u cɛɛ kɔgwɛn waasa ka taga dumuni d’a ma.
U sera sira cɛmancɛ la tuma min na, sanji daminɛna ka funfun. U tora taga. Sanji nana to ka caya. Muso fɔlɔ ko : An ka taga don ni deen ye yiriwo nin kɔnɔ yan ni sanji be tɛmɛ. Wagati dɔ nana se, muso fɔlɔ ko a sinamuso ka lɔ ale be bɔ ka sanji cogo filɛ fɔlɔ n’a
tɛmɛna ko ale bena don k’a fɔ a ye.

Muso nin bɔra dɔrɔn, a daminɛna ka dɔnkili dɔ la ko yiri nin k’a woo datugu. Yiri nin sɔnna k’a woo datugu muso n’a deen kan.

Muso fɔlɔ sera foro la, a cɛɛ y’a ɲining’a sinamuso koo la. A ko ale m’a lɔn. Ko a tun kɔnna ka sira minɛ ale ɲa.

Dimi fɛ, a girinna ka jigi dugu kɔnɔ k’a ka muso filanan tunuko fɔ. O yɔrɔnin bɛ, dugu mɔgɔw bɔra ka kongo minɛ ka muso nin yɔrɔ yaala.

Loon caaman tɛmɛna, foyi !

Mɔgɔw dɛsɛra k’a yaala dabila ka tɛmɛ u ka baaraw
fɛ. Loon dɔ la, a tagatɔ ni dumuni ye a cɛɛ kɔ foro la, a lɔra yiri nin yɔrɔ la ka gwɛrɛ a kɔrɔ. A ye dɔnkili daminɛ. Donsocɛ dɔ y’a ye yɔrɔjan. Ale dogora ka
gwɛrɛ k’a kɔlɔsi k’a tulo malɔ a ka fɔta la.

A ye muso nin lamɛn ko :

« N cɛɛ ka baaramuso, e ni sɔgɔma.
N be tɛmɛna le ka taga dumuni d’i cɛɛ ma.
Ne y’a lɔn ko kɔngɔ b’e n’i deen na.
N do ben’a kɛ di ?
Woo te yen ka dumuni d’i ma.
I fo makaritɔmuso !
Sankolo ben’a mako don i la.
An be loon wɛrɛ, n tagara ! »

A ye dɔnkili la ka ban, a y’a ka minan ta ka taga. Donsocɛ teliyara ka tag’o fɔ a cɛɛ ye. Cɛɛ sigar’a muso la. A nan’a ɲininga tugu ko :

« E y’i sinamuso bila min ? »

A y’a bagabaga ko n’a m’a fɔ ko ale b’a faga.

A siranna.
A dɛsɛra k’a fɔ.
Cɛɛ sigiɲɔgɔnw y’a bilasira ka taga yiri nin yɔrɔ la.

A daminɛna ka dɔnkili la ko :

« Yiri, e daa yɛlɛ.
N b’i dali, e daa yɛlɛ.
Ne filila. E daa yɛlɛ.
N tena o ɲɔgɔn kɛ tugu.
Yafa ne ma. »

Muso tora yiriwo la an kaan yɛrɛ yɛrɛtɔ mɛnna ko :

« Aw ye makari n na.
N b’a fɛ ka kɛnɛ ye.
Aw ka ne ni n deen kisi.
Kɔngɔ ni minnɔgɔ b’an na.
Aw ka ɲɛ an ma. »


O yɔrɔnin kelen, yiri nin daa yɛlɛla muso n’a deen kɔngɔtɔman bɔra. Bagabagaw tun ye muso jukunnan
bɛɛ dumu ka ban. O yɔrɔnin bɛ, u ye totasa fila nunu ta k’u la a jukunnan na. A ye jukunnanw sɔrɔ. O le y’a to muso jukunnan ka bon ni cɛɛ taa ye.

Banso samɔgɔw ka nsiirin lo.

Terɛzi Kalanjibo y’a la.

 

 

 

Retour à la liste des contes

Retour aux Amis de la terre

Retour à Le Burkina de A à Z


Accueil  -  Sommaire  -Talato  -  Village  -  Burkina  - Talato2  -  Talato3  -  Contes  -  Agriculture  -  Alphabétisation  -  Burkina en photos - ÉléphantsPartage  -  Bientôt  - Auteur